soortbeheer

Soortbeheer is het planmatig beheer en behoud van populaties van organismen in een bepaald gebied, met als doel hun voortbestaan, genetische variatie en de rol die ze spelen in ecosystemen te waarborgen. Het richt zich op zowel bedreigde als in het gebied aanwezige soorten en op de onderlinge afhankelijkheden binnen hun leefomgeving.

Belangrijke onderdelen van soortbeheer zijn onder meer populatiemonitoring om trends te volgen, habitatbeheer en herstelwerk om leefomstandigheden te verbeteren, en hydrologische of landschappelijke aanpassingen die de toekomstige vindplaats en voedselvoorziening ondersteunen. Daarnaast kan beheer bestaan uit bestrijding van ziekten en invasieve exoten, regulering van menselijke activiteiten die de soort kunnen schaden, en waar nodig voortplanting en uitzetprogramma’s, inclusief kweek- en translocatieactiviteiten.

Beheer van soortpopulaties vereist vaak een geïntegreerde aanpak en samenwerking tussen overheid, natuurorganisaties, wetenschappers en lokale gemeenschappen. Het beleidskader kan bestaan uit nationale natuurwetten, Europese richtlijnen en regionale beheerplannen, met instrumenten zoals Natura 2000-gebieden. Beheerplannen worden doorgaans opgesteld op basis van monitoringresultaten en aangepast via een adaptief managementproces zodat lessen uit praktijkervaringen worden meegenomen.

Uitdagingen bij soortbeheer zijn onder meer beperkte financiering, verkeer tussen landbouw, infrastructuur en natuurgebieden, klimaatverandering en versnippering van habitats, evenals de aanwezigheid van invasieve soorten en maatschappelijke belangen. Desgevraagd kan soortbeheer universeler of regio-specifiek worden toegepast om biodiversiteit en ecosysteemdiensten te behouden.