ruimteveiligheidspraktijken

Ruimteveiligheid is het vakgebied dat zich bezig houdt met de bescherming van mensen, materieel en de samenleving tegen de risico’s die samenhangen met ruimtevaartactiviteiten en operationele systemen in de ruimte. Het omvat ontwerp, certificering, operationele procedures en toezicht om veiligheid te waarborgen gedurende alle fasen van een ruimtemissie, van lancering tot terugkeer en uiteindelijke deorbit of verantwoorde uitsluiting.

Belangrijke aandachtsgebieden zijn onder meer omgevingsrisico's zoals micro-meteoroïden en straling, en de bescherming van bemanningen en ruimtetuigen tegen deze factoren. Levensondersteunende systemen, habitatontwerp en redundantie zijn cruciaal voor continu huishouden en gezondheid. Fault management en fail-safe ontwerpen helpen bij het voorkomen en beheersen van systemenstoringen. Veiligheid tijdens extravehicular activities (EVA), training van bemanning, en veilige uitvoering van operationele procedures vormen essentiële onderdelen. Daarnaast spelen grondoperaties, ruimtereceratieplanning en ruimteafvalpreventie en mitigatie een toenemende rol.

Cybersecurity en beveiliging van communicatiesystemen worden steeds belangrijker naarmate systemen complexer en meer verbonden raken. Het regelgevingskader varieert per land, maar meestal vereist het ruimteveiligheidsbeheer hazard-analyses, risico-inventarisatie en end-of-life procedures. Standaarden en normen, zoals ECSS-standaarden en NASA-standaarden, leveren de basis voor ontwerp, testen en operationele procedures, vaak aangevuld met nationale normen.

Verificatie en evaluatie omvatten risicoanalyses, FMEA, Fault Tree Analysis en safety cases, ondersteund door onafhankelijke safety reviews en kwaliteitsborging. Een sterke veiligheidscultuur en governance zijn essentieel voor continue verbetering en naleving van de vereisten gedurende de gehele levenscyclus van een ruimtevaartproject.