responsgraad

Responsgraad is het aandeel van de geselecteerde respondenten dat daadwerkelijk meedoet aan een onderzoek door een reactie te geven. Meestal wordt de responsgraad uitgedrukt als percentage, berekend met: responsgraad = (aantal respondenten / aantal benaderde personen) × 100. Bij onderzoek wordt soms ook gesproken over bruto en netto steekproef: de bruto steekproef is het aantal uitgenode, de netto respons is het aantal daadwerkelijk ingevulde vragenlijsten.

Betekenis en beperkingen: Een hoge responsgraad vergroot doorgaans de waarschijnlijkheid dat de respondenten representatief zijn voor de doelpopulatie, maar een hoge responsgraad garandeert geen volledige representativiteit. Een lage responsgraad kan leiden tot nonresponse bias wanneer respondenten systematisch verschillen van niet-respondenten. Daarom wordt vaak geprobeerd de representativiteit te evalueren met demografische kenmerken en, indien nodig, gewichten toe te passen.

Factoren en methoden: Responsgraad wordt beïnvloed door het onderwerp, de lengte en complexiteit van de vragen, de algehele draagvlak en de wijze van contact (online, telefoon, persoonlijk), incentives, privacyzorgen en timing. Verbeteringen omvatten meerdere contactpogingen, gemakkelijke invulopties, duidelijke uitleg over het nut en de privacy, incentives en follow-ups; ook pre-notificatie en, indien mogelijk, weighting en statistische correctie achteraf.

Toepassingsgebieden: De term wordt vooral gebruikt in marktonderzoek, publieke opinie en wetenschappelijk onderzoek. Begrippen verwant zijn niet-responsbias en response bias.