reactietijdmetingen

Reactietijdmetingen verwijzen naar de tijd die verstrijkt tussen het moment waarop een stimulus verschijnt en de respons van de proefpersoon. Deze metingen leveren een kwantitatieve indicatie van de verwerking snelheid van sensorische informatie, besluitvorming en motorische uitvoer en worden gebruikt in psychologie, neurologie, sport en klinische diagnostiek.

Er bestaan verschillende taken om reactietijden te meten. Bij eenvoudige reactietijd (simple RT) reageert de proefpersoon op één stimulus met één respons. Bij keuzereactietijd (choice RT) moeten meerdere stimuli aangestuurd worden door verschillende responses. Go/no-go-taken worden vaak gebruikt om inhibitie of impulscontrole te onderzoeken.

Meetapparatuur en procedure: stimuli kunnen visueel (lichtsignalen) of auditief (tonen) zijn en RT wordt gemeten in milliseconden. In een standaardopzet krijgt de proef soms oefenrondes en worden de stimuli random geordend met constante of variabele interstimulusvolgorde. Analyse omvat meestal het gemiddelde of mediaan van RT, en factoren op de RT-verdeling; RT-waarden vertonen vaak positieve scheefheid. Geavanceerde modellen zoals ex-Gaussian of diffusie-modellen worden gebruikt om de onderliggende processen te beschrijven.

Factoren die reactietijd beïnvloeden zijn onder meer leeftijd (langzamere RT bij oudere volwassenen), slaap en vermoeidheid, alertheid, cafeïne- en medicatiegebruik, en motivatie. Ook taakontwerp en verwachtingen, voorkennis en de snelheid-precisie-afweging (speed-accuracy trade-off) hebben grote invloed.

Toepassingen omvatten klinische screening en monitoring (bijvoorbeeld ADHD of hersenletsel), sportpsychologie en performance-analyse, ergonomische evaluaties en basiswetenschappelijk onderzoek naar cognitieve snelheid en besluitvorming.

Beperkingen: RT meet meerdere onderliggende processen tegelijk, waardoor interpretaties over perceptie, besluitvorming en motorische uitvoer moeilijk te scheiden zijn. Uitbijters, hardwarevertragingen en practice effects kunnen de metingen vertekenen; betrouwbaarheid en validiteit hangen af van de zorgvuldige standaardisatie van procedures en training.