pyrietvorming

Pyrietvorming is het proces waarbij het mineraal pyriet (FeS2) ontstaat in aardlagen en rotsen. Pyriet is een veel voorkomende ijzer-sulfide en komt voor in zowel sedimentaire als hydrothermale omgevingen. De vorming vindt plaats onder reducerende omstandigheden waarin ijzerionen (Fe2+) en sulfide aanwezig zijn, en organische materie kan dienen als energiebron voor microbieel metabolisme.

De belangrijkste geochemische routes naar pyriet zijn onder meer directe neerslag uit porewaters die rijk zijn aan Fe2+ en sulfide, vaak aangedreven door bacteriële sulfaatreductie die H2S produceert. Een tweede route is de transformatie of sulfidisering van eerder gevormde ijzersulfide-mineralen (zoals FeS) tijdens diagenese tot pyriet. Ook onder invloed van polysulfiden en veranderingen in temperatuur en druk kan pyriet ontstaan.

Kenmerkende morfologieën omvatten framboïdpyriet, kleine bolletjes van talrijke kristallen die veel voorkomen in mariene schalige sedimenten en koollagen, en grotere euhedrale kristallen die in hydrothermale aders of veenachtige afzettingen kunnen voorkomen. Pyriet wordt daardoor vaak aangetroffen in afzettingsgesteenten zoals zandsteen, schalie en steenkool, en in hydrothermale ventmarkten.

Uit milieukundig oogpunt is pyriet zowel van economisch belang als milieuprobleem. Het kan voorkomen in ertsvormende afzettingen of in kool- en sulfide-afzettingen. Bij blootstelling aan zuurstof en water oxideert pyriet tot ijzeroxide en zwavelzuur, wat bijdraagt aan zure mijnwaterafvoer.