publiekvertrouwen

Publiekvertrouwen, in de context van governance en samenleving, verwijst naar het vertrouwen van burgers in publieke instellingen en de processen waarmee besluiten worden genomen en uitvoeringsbeleid wordt uitgevoerd. Het raakt zowel de perceptie van integriteit en competentie als de perceptie van eerlijkheid en transparantie.

Het begrip is breed: vertrouwen in de overheid, de rechterlijke macht, de toezichthouders, de media, en wetenschappelijke en publieke dienstverleners. Het is gerelateerd aan legitimiteit: hoe meer vertrouwen, hoe groter de kans op legitieme instemming met beleid en bereidheid tot naleving.

Meting gebeurt vaak via opiniepeilingen die vragen naar vertrouwen in specifieke instellingen; aanvullende indicatoren zijn beoordelingen van transparantie en verantwoording, en vragen over politieke participatie. Er bestaan vergelijkende ranglijsten zoals nationale en Europese peilingen. Dimensies die vaak worden onderscheiden zijn deskundigheid, eerlijkheid en efficiëntie.

Factoren die publiekvertrouwen beïnvloeden, zijn onder meer de doeltreffendheid van beleid, de consistentie tussen beloften en resultaten, open communicatie, anticorruptie, participatiemogelijkheden en de relatie met de media. Demografische, sociale en economische omstandigheden spelen ook een rol.

Gevolgen en bevordering: hoog publiekvertrouwen vergroot de bereidheid tot vrijwillige naleving en samenwerking met overheden en kan crisesbestendigheid verhogen. Beleidsstrategieën richten zich op transparantie, verantwoording, participatie, onafhankelijk toezicht en duidelijke communicatie over doel, kosten en baten van beleid.