procesprioriteit

Procesprioriteit is een aanduiding van de relatieve belangrijkheid van een proces bij het toewijzen van CPU-tijd door het besturingssysteem. Het bepaalt in grote lijnen wanneer een proces aan de beurt komt en hoeveel CPU-tijd het mogelijk krijgt ten opzichte van andere lopende processen. Een hoger prioriteitsniveau zorgt doorgaans voor snellere planning en meer kans op uitvoering, terwijl lagere prioriteiten kunnen leiden tot langere wachttijden.

In veel besturingssystemen kan de prioriteit op verschillende manieren worden ingesteld: expliciet door de gebruiker of toepassing via een prioreitsinstelling (bijv. een nice-waarde) of door het systeem op basis van de aard van het werk. Sommige systemen hanteren statische prioriteiten die niet wijzigen tijdens het bestaan van een proces; andere gebruiken dynamische prioriteiten die veranderen op basis van gedrag (bijv. I/O-gebonden versus CPU-gebonden werk) of aging om verhongering tegen te gaan.

Voorbeelden van concepten in gangbare omgevingen zijn: in Linux de nice-waarde en de bijbehorende prioreiteitsclasses onder de scheduler; in Windows de prioriteitsklassen zoals Realtime, Hoog, Normaal, Laag; en in real-time systemen vaak vaste prioriteiten die preemption mogelijk maken. Deze varianten bepalen hoe tijdkritieke taken worden behandeld en hoe concurrerende processen met elkaar in balans blijven.

Belangrijke overwegingen zijn onder meer dat hogere prioriteit snelle responstijden kan opleveren, maar misbruik kan leiden tot verhongering van lagere prioriteitsprocessen en mogelijk tot onevenwichtige systeemprestaties. Doel is meestal een balans tussen responsiviteit, doorlooptijd en eerlijkheid.