placentaabruptie

Placentaabruptie, ook wel placenta-abruptie genoemd, is een obstetrische noodsituatie waarbij de placenta vroegtijdig loslaat van de wand van de baarmoeder tijdens de zwangerschap, meestal in het derde trimester. Het kan leiden tot hevig bloedverlies en onvoldoende zuurstoftoevoer voor de foetus, met risico op ernstige complicaties voor moeder en kind.

Oorzaken en risicofactoren: Een abruptie ontstaat vaak door meerdere factoren; in veel gevallen is geen directe oorzaak aanwijsbaar. Belangrijke risicofactoren zijn maternale hypertensie of pre-eclampsie, traumatisch buikletsel, roken, cocaïne- of ander drugsgebruik, hoge pariteit, polyhydramnion of een meerlingzwangerschap, eerder doorgemaarde placentaabruptie en stoornissen in de bloedstolling.

Symptomen en diagnostiek: Symptomen variëren; bloedverlies kan aanwezig zijn maar ook ontbreken. Vaak zijn er plotselinge buikpijn, een stijvende of harde baarmoeder en tekenen van foetale distress. Diagnose is primair klinisch en wordt ondersteund door monitoring; echografie kan helpen bij uitsluiting van andere oorzaken maar heeft geen perfecte gevoeligheid om abruptie vast te stellen. Bloedonderzoek (hemoglobine, trombocyten, stollingsparameters) en bloedgroep/bloedtransfusieplanning zijn nodig bij hevig bloedverlies.

Behandeling en management: Afhankelijk van ernst, zwangerschapsleeftijd en stabiliteit van moeder en kind. Stabiele patiënten met geringe bloeddrukverlies en vroege zwangerschapsleeftijd vereisen often nauwkeurige monitoring; bij ernstige bloedingen of foetale distress is snelle levering aangewezen, meestal via keizersnede. Bij milde, stabiele gevallen vóór 34 weken kan een afwachtende aanpak met intensieve observatie en corticosteroïden voor foetale longrijping overwogen worden.

Prognose en preventie: De uitkomst hangt af van de hoeveelheid bloedverlies en de snelheid van behandeling. Met tijdige zorg is materiële mortaliteit zeldzaam in goed uitgeruste zorgsystemen; perinatale risico blijft bestaan, vooral bij vroege levering. Preventie richt zich op beheersing van risicofactoren zoals hypertensie, geen roken, geen drugs en adequate prenatale zorg.

---