partikelgroottedistributie

Partikelgrootteverdeling, ook wel partikelgrootte-distributie (PSD), beschrijft hoe deeltjes in een monster verdeeld zijn over verschillende afmetingen. PSD kan worden weergegeven als massa- of volumefractie per maat, of als aantal deeltjes per grootteklasse. De twee belangrijkste vormen zijn de differentiële PSD en de cumulatieve PSD; vaak wordt ook de aantal- of massa-gecorrigeerde PSD gerapporteerd. Een veelgebruikte verdeling gaat uit van een log-normale verdeling, hoewel multi-modale verdelingen voorkomen bij mengsels.

Kengetallen zijn onder meer D10, D50 (mediaan) en D90, die aangeven welke grootte respectievelijk 10, 50 en 90 procent van de massa bevat. Ook de mediaan, het geometrische of arithmetische gemiddelde en de span (D90−D10) worden gebruikt. Voor sommige toepassingen is de volume- of massa-gewogen verhouding belangrijk, bij anderen de aantal-gewijze verdeling.

Meetmethoden: zeefanalyse voor grove deeltjes; laserdiffractie en dynamische lichtverstrooiing voor een breed bereik; sedimentatie volgens Stokes’ wet; beeldanalyse en coulter-teller voor individuele deeltjes. Elke methode heeft bias en vereist passende conversiemethoden om de PSD correct te interpreteren.

Toepassingen en belang: PSD beïnvloedt eigenschappen zoals stroming en vulcapaciteit in poeders, reactiviteit en oplosbaarheid in chemische processen, sterkte en doorlaatbaarheid in bouwmaterialen, en afgifteprofielen in farmaceutische preparaten. In bodemkunde bepaalt PSD de hydraulische geleidbaarheid en retentie.

Uitdagingen: PSD kan veranderen door agglomeratie, slijtage of processing en vereist nauwkeurige monsterspreparatie en rapportage.