particulariteit

Particulariteit is een term in het Nederlands die verwijst naar de eigenschap van iets dat specifiek is of onderscheidt ten opzichte van het algemene. Het benadrukt unieke kenmerken, context en concrete details die een ding onderscheiden. Het tegenovergestelde concept is universaliteit of generaliteit. De wortels van het woord liggen in particulier en verwijzen via het Franse particulierité en het Latijnse particularitas.

In de filosofie wordt particulariteit vaak besproken in de tegenstelling tussen particulariteit en universaliteit. In ethiek verschijnt het soms als moreel particularisme, de opvatting dat oordeelsvorming in belangrijke mate afhangt van de specifieke kenmerken van een situatie in plaats van uitsluitend van algemene regels. In andere takken van de wijsbegeerte kan men spreken over de rol van particulariteit bij kennis en bestaan, en hoe concrete gevallen relevant zijn voor interpretatie.

In de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen verwijst particulariteit naar kenmerken die kenmerkend zijn voor een bepaald cultuurgebied, regio of historisch moment. Voorbeelden zijn traditionele gebruiken, dialecten, kunststromingen of lokale identiteiten die niet gereduceerd kunnen worden tot algemene patronen.

In toegepaste disciplines en rechtswetenschap verwijst het naar de feitelijke details van een geval die van belang zijn voor interpretatie en besluitvorming. Ook in datawetenschap kan men spreken van de particulariteit van een dataset of individuele observaties die afwijken van bredere trends.

Zie ook: universaliteit, particularisme.