pHafstelling

pHafstelling is het proces waarbij de zuurgraad van een oplossing wordt aangepast naar een gewenste waarde door toevoeging van zuren, basen of buffers. Het doel is een stabiel pH-niveau te bereiken dat geschikt is voor een beoogd proces, product of organisme. pH geeft de activiteit van waterstofionen aan en beïnvloedt reactiesnelheid, oplosbaarheid en biologische processen.

Voor het bepalen van de huidige pH wordt doorgaans een pH-meter gebruikt die is gecalibreerd met bufferoplossingen, of indicatorstrips. De pH kan temperatuurafhankelijk zijn, dus meten bij of vanaf temperatuur-specifieke omstandigheden is gebruikelijk. Nauwkeurigheid en herhaalbaarheid zijn belangrijk in medische, farmaceutische en industriële toepassingen.

De aanpassing gebeurt meestal via buffering of titratie. Buffers bestaan uit een zwak zuur en zijn geconjugeerde base, of een zwakke base en zijn geconjugeerde zuur, en bieden pH-weerstand tegen kleine toevoegingen. Voor grotere aanpassingen kunnen sterke zuren (zoals zoutzuur) of sterke basen (zoals natriumhydroxide) in kleine stapjes worden toegevoegd met roeren en tussenmetingen. Soms wordt CO2-inname gebruikt om pH te verlagen of kalk om pH te verhogen.

Toepassingen zijn onder meer drinkwater- en afvalwaterbehandeling, aquaria en vijvers, landbouw en bodembemesting, brouwen en voedselproductie, en farmaceutische of cosmetische formuleringen. Belangrijke overwegingen zijn onder andere de oplosbaarheid van metalen, beschikbaarheid van nutriënten, enzymactiviteit en de buffercapaciteit van het systeem. Veiligheid bij het hanteren van zuren en basen is essentieel.

---