ouderdomsgebonden

Ouderdomsgebonden is een Nederlandstalige term die aangeeft dat een verschijnsel, aandoening of proces samenhangt met veroudering. De samenstelling komt van ouderdom (leeftijd) en gebonden (verbonden met, afhankelijk van). In medische context duidt het op factoren die vaker voorkomen bij oudere mensen of die toenemen naarmate men ouder wordt. De aanduiding impliceert daarmee een statistische relatie met leeftijd, niet noodzakelijk een directe oorzaak door het ouder worden zelf.

Gebruik en betekenis

Ouderdomsgebonden aandoeningen ontstaan of nemen toe door leeftijdsgerelateerde veranderingen in het lichaam. De term wordt gebruikt voor aandoeningen die typisch voorkomen of verzwaren bij oudere personen, maar die ook beïnvloed kunnen worden door genetische aanleg en leefstijl. Zo wordt gewezen op een grotere kans op bepaalde aandoeningen naarmate de leeftijd stijgt.

Voorbeelden

Veelgebruikte voorbeelden zijn leeftijdgerelateerd gehoorverlies (ouderdomsgebonden gehoorverlies) en ouderdomsgebonden maculadegeneratie (AMD). Ook osteoporose wordt vaak in verband gebracht met ouderdom, omdat botdichtheid en botsterkte met de leeftijd afnemen.

Nuances

Het label moet voorzichtig worden toegepast, omdat niet iedereen dezelfde leeftijdsgebonden risico’s heeft en sommige factoren modificeerbaar of tijdsafhankelijk kunnen zijn. In wetenschappelijke en klinische context helpt de term bij beschrijving, communicatie en het plannen van screening, monitoring en preventieve maatregelen die rekening houden met leeftijdsgebonden veranderingen.