opslagorgaan

Een opslagorgaan is een gespecialiseerd weefsel of orgaan dat bedoeld is voor de opslag van reserve- of nuttige stoffen, zoals koolhydraten, vetten, eiwitten of mineralen. Door dergelijke opslag kunnen organismen perioden van voedseltekort doorstaan, groei en ontwikkeling plannen en vaak seizoensgebonden veranderingen beter bewerken.

In planten komen opslagorganen veel voor als gewijzigde wortels, stelen of bladeren die grote hoeveelheden reserves bevatten. Voorbeelden zijn knollen (zoals aardappel) die zetmeel opslaan in ondergrondse stelen, bollen (zoals uien) met ruwe plantresten en reserveproducten, en opslagknollen of -wortels in wortelgewassen zoals wortel en zoete aardappel. Ook zaden en vruchten kunnen aanzienlijke hoeveelheden reserve-voedsel bevatten, vooral in de vorm van zetmeel, zetmeenzuren of vetten, die bij kieming of germinatie beschikbaar zijn.

Bij dieren fungeren opslagorganen vaak als energiereserves. De lever slaat glycogeen op als snelle energiebron, terwijl adipose weefsel vetten opslaat als triglyceriden voor langdurige reserves. Daarnaast spelen botten een rol bij opslag van mineralen zoals calcium en fosfor. In invertebraten kunnen speciale weefsels, zoals vetlichaampjes of vetlichamen, dienen als belangrijke vetopslag.

Functie- en evolutionaire aspecten van opslagorganen liggen in het leveren van energie en bouwstoffen wanneer voedsel schaars is, het ondersteunen van groei en reproductie, en het mogelijk maken van snelle herstelprocessen na stressperiodes. Zie ook opslagweefsel en koolhydraatmetabolisme.