ontleding

Ontleding is een Nederlands begrip dat verwijst naar het proces van iets in onderdelen uiteen te halen door middel van analyse of ontbinding. Het woord wordt breed gebruikt in wetenschappelijke, wiskundige en onderwijscontexten en duidt op systematische reconstructie van structuur, oorzaak of functie. De bijbehorende werkwoordsvorm is ontleden.

In de chemie beschrijft ontleding een ontledingsreactie waarbij een stof wordt afgebroken tot eenvoudigere stoffen, bijvoorbeeld water dat ontleedt in waterstof en zuurstof. Ontleding illustreert hoe eigenschappen en reactiviteit zichtbaar worden wanneer een complex molecuul wordt opgedeeld.

In taalkunde en taalonderwijs verwijst ontleding meestal naar morfologische analyse (het opdelen van een woord in morfemen) en naar syntactische ontleding (het parseren van zinnen in zinsdelen). Deze vormen van ontleding helpen bij het begrijpen van structuur, betekenis en grammatica.

Daarnaast wordt het begrip in informatica en data-analyse gebruikt voor de hiërarchische ontleding van data of systemen in componenten, functies of modules. In filosofie en logica kan ontleding slaan op conceptuele analyse: het uiteenzetten van componenten waaruit een idee is opgebouwd.

Het begrip is vooral gangbaar in het Nederlands en kan per vakgebied iets andere precieze betekenissen hebben. Synoniemen zijn onder meer analyse, afbraak en parsing, afhankelijk van de context.