onproportionele

Onproportionele is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betekent: niet proportioneel. Het wordt gebruikt om aan te geven dat een relatie tussen twee variabelen of factoren geen constante verhouding heeft. In een proportionele relatie geldt doorgaans y = kx; bij een onproportionele relatie geldt dat niet, of is er een niet-constant factor aanwezig.

Toepassingsgebieden zijn onder meer wiskunde, natuur- en sociale wetenschappen, en krijgst men vaak de term in beschrijvingen van niet-lineaire of niet-constante verhoudingen. Voorbeelden: een relatie waarbij y groeit op een niet-lineaire manier ten opzichte van x, of kosten die in verhouding tot de productie niet in een vaste factor toenemen. In statistische analyses kan gesproken worden van onproportionele effecten wanneer de impact van een variabele afhangt van de waarde van een andere variabele.

Synoniemen en nuances: in veel contexten wordt ook gesproken van onevenredig of niet-evenredig om hetzelfde idee uit te drukken. De precieze formulering hangt af van de context en grammaticale constructie (bijvoeglijk naamwoord kan variëren in -e- of -er-formen afhankelijk van het zelfstandig naamwoord).

Zie ook: evenredigheid, proportionaliteit, onevenredig.