onderzoeksopstelling

Een onderzoeksopstelling is de specifieke fysieke configuratie waarin een experiment wordt uitgevoerd. Het omvat de samenstelling van apparatuur, materialen en proefobjecten, alsook de omgevingscondities en de meet- en regeltechniek die nodig zijn om de onderzoeksvraag te beantwoorden. Het doel is een reproduceerbare en meetbare omgeving te creëren waarin variabelen gecontroleerd kunnen worden en betrouwbare gegevens kunnen worden verzameld.

Belangrijke componenten van een onderzoeksopstelling zijn onder meer meetinstrumenten (sensoren, detectors, meetdraden), actuatoren (kleppen, stuwers, lasers), data-acquisitiesystemen en computers met analyse- en controlesoftware. Daarnaast zijn vaak kalibratieapparatuur, bevestigingsmiddelen, bekabeling, afscherming tegen of beïnvloeding door omgevingsfactoren, en veiligheidsvoorzieningen aanwezig. De proefobjecten of monsters, alsmede soms een specifieke omgeving (temperatuurregeling, druk, stofvrije omgeving), vormen cruciale elementen. Een duidelijke schematische weergave of foto, samen met labelingen en documentatie van aansluitingen, is gebruikelijk.

Ontwerp- en evaluatieaspecten richten zich op nauwkeurigheid, herkoppelbaarheid en het beheersen van systematische fouten. Reproduceerbaarheid vereist heldere beschrijving van alle componenten, specificaties, meetpunten, kalibraties en softwareversies, evenals een wijzigings- en testrapportage. Ethiek en veiligheid spelen bij sommige opstellingen een rol, bijvoorbeeld bij experimenten met menselijke deelnemers of gevaarlijke stoffen.

Toepassingsgebieden variëren van natuurkunde en scheikunde tot biologie en de sociale wetenschappen. Een optische opstelling kan bestaan uit een lichtbron, lenzen en detectoren; een chemische opstelling uit een reactor met temperatuur- en concentratiemeting; een psychologisch experiment uit stimuli en responsmetingen. In elk geval dient de opstelling zodanig te zijn beschreven dat anderen het experiment kunnen herhalen en de resultaten kunnen verifiëren.