onderreguleren

Onderreguleren is een term uit de beleidswetenschap die verwijst naar een situatie waarin regelgeving, toezicht en handhaving onvoldoende beschikbaar of effectief zijn om de beoogde doelen te realiseren. Het kan leiden tot risico’s voor burgers, werknemers en het milieu en tot marktfalen doordat prikkels en externe kosten niet adequaat worden gemonitord of geprijsd. Het begrip staat tegenover overregulering.

Oorzaken zijn onder meer politieke keuze voor minder regels, beperkte toezichthoudende capaciteit, en de snelle ontwikkeling van economie en technologie. Complexiteit en gebrek aan middelen kunnen regels onduidelijk maken of niet effectief handhaafbaar. Ook regelmatige drang naar deregulering en lobbywerk spelen een rol.

Gevolgen zijn onder meer verhoogde blootstelling aan risico’s, onvoldoende bescherming van consumenten en werknemers, en oneerlijke concurrentie tussen bedrijven die wel of niet aan regels voldoen. Langdurige onderregulering kan het vertrouwen in markten ondermijnen en maatschappelijke kosten verleggen naar derden.

Het debat over onderregulering draait om afweging tussen innovatie en efficiëntie versus publieke veiligheid en sociale bescherming. Voorstanders pleiten vaak voor proportionele en doelgerichte regels, terwijl tegenstanders waarschuwen voor risico’s en marktfalen. Een effectieve aanpak combineert risicogebaseerde regelgeving met sterke handhaving en monitoring.

Toepassingsgebieden omvatten financiën, milieu, consumentenbescherming, arbeidsomstandigheden en digitale platforms. In elk domein bestaan risico’s dat regels ontbreken of niet werkend zijn, wat aanleiding kan geven tot hervormingen en versterkt toezicht.