toezichthoudende

Toezichthoudende is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iemand of iets toezicht uitoefent of toezichthoudend is. Het wordt vaak gebruikt om instanties, functies of maatregelen te beschrijven die verantwoordelijkheid dragen voor toezicht op naleving van regels, normen of procedures. Het concept komt voort uit toezicht (het vermogen om te controleren en te handhaven) en het werkwoord houden, gecombineerd met het participium suffix -ende.

Het wordt meestal attributief gebruikt vóór een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld 'toezichthoudende autoriteit', 'toezichthoudende taak', 'toezichthoudende instantie'. Het is minder gebruikelijk als zelfstandig naamwoord, al kan men in sommige contexten wel spreken van 'de toezichthoudenden' in informeel of verkorte zin; formeel prefereert men 'toezichthoudende autoriteit' of 'toezichthoudende instantie'.

In juridische en administratieve teksten verwijst het naar personen of organen met toezichthoudende bevoegdheden of naar maatregelen die toezicht implementeren, zoals naleving van regelgeving, risicobeoordeling en handhaving. Voorbeelden: een toezichthoudende autoriteit zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB).

Etymologisch gezien is het afgeleid van toezicht en houden, met het suffix -ende dat het woord als bijvoeglijk naamwoord vormt. Een vaak gebruikte vertaling in het Engels is supervisory of regulatory, afhankelijk van de context.