omgevingsgeschiktheden

Omgevingsgeschiktheden is een verzamelterm die verwijst naar de mate waarin een bepaald organisme, systeem of proces geschikt is voor een bepaald milieu. Het begrip omvat zowel de tolerantie voor variatie in omgevingsfactoren als de optimale condities waaronder prestaties het beste zijn. Factoren als klimaat (temperatuur, neerslag), bodemgesteldheid, waterbeschikbaarheid, concurrentie, predatie en menselijke beheerpraktijken spelen een rol. Ook technologische of maatschappelijke systemen kunnen onder deze noemer worden beoordeeld, bijvoorbeeld de geschiktheid van een bouwmateriaal of een landbouwtechniek voor een specifieke regio.

In de ecologie is omgevingsgeschiktheid verwant aan het concept van ecologische niche en de tolerantie van soorten voor milieucondities. Het wordt vaak gemeten met tolerantiecurves, bioclimatische envelopemodellen of veldprestatie-indicatoren. Data komen uit gecontroleerde experimenten, veldobservaties, groeicurves, reproductie en overleving onder verschillende condities.

Toepassingen zijn onder meer de selectie van gewasvariëteiten die passen bij regionale omstandigheden, planning van natuurherstel en bosbouw, beoordeling van invasie- en vestigingrisico's, ontwerp van stedelijk groen en evaluatie van technologische adoptie in diverse omgevingen.

Beperkingen bestaan onder meer in contextafhankelijkheid en schaal, en omgevingsgeschiktheden kunnen veranderen door klimaatverandering en langetermijnadaptatie. Modellering en beoordeling vereisen vaak multidisciplinaire gegevens en aandacht voor onzekerheid.