noordelijk

Noordelijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat betrekking heeft op het noorden. Het duidt aan wat met de noordelijke richting, ligging of kenmerken te maken heeft. In het algemeen kan noordelijk worden vertaald als northerly of northern, afhankelijk van de context.

Het woord wordt veel gebruikt in geografie, meteorologie en cultuur. Voorbeelden zijn een noordelijke wind, het noordelijke deel van een land of regio, en noordelijke culturele kenmerken. De term kan ook verwijzen naar politiek, geschiedenis of klimaat met een noorderlijk karakter.

Etymologisch is noordelijk opgebouwd uit noord, de kernbetekenis noorden, en het achtervoegsel -elijk dat bijvoeglijke namen maakt. De standaard vormen voor vergelijking zijn noordelijker en noordelijkst. In sommige oudere of poëtische teksten kan ook noorderlijk voorkomen, maar dat is zeldzaam en meestal uit historische bronnen.

Gebruik en grammatica: noordelijk blijft meestal laagcase in gewone tekst. Wanneer het vóór een zelfstandig naamwoord staat, krijgt het meestal een -e: noordelijke wind, noordelijke provincie. Predicatief kan het zonder meervoudige vervoeging blijven: “De wind is noordelijk.” Het gebruik is vrij vanzelfsprekend en komt veel voor bij beschrijvingen van richting, geografie en klimaat.

Zie ook: noord, noordwestelijk, noordelijk halfrond. Noordelijk kan worden toegepast in combinatie met andere richtingen zoals noordoostelijk of noordwestelijk om specifieke noordgerichte richtingen aan te geven.