naamvertaling

Naamvertaling is een term uit de vertaalwetenschap waarmee het proces wordt aangeduid waarbij naamgeving in vertaalde teksten wordt omgezet naar de doeltaal. Het betreft de vertaling of aanpassing van eigennaamgebruik, zoals persoonsnamen, plaatsnamen, merknamen en organisatorische namen. Doel is vaak leesbaarheid en herkenbaarheid te verbeteren, zonder de identiteit van de naam te verliezen.

Er zijn verschillende benaderingen binnen naamvertaling. Een veel voorkomende methode is het behoud van de oorspronkelijke vorm, zeker wanneer een naam internationaal verankerd is of als er geen gevestigde Nederlandse form is. Een andere methode is transliteratie of fonetische aanpassing zodat de naam vloeiend klinkt in de doeltaal. Daarnaast bestaan er exoniem-endoniem afwegingen: sommige namen hebben in de doeltaal een traditionele of officiële vertaling (zoals Duitsland voor Germany of Peking als oudere exoniem voor Beijing), terwijl andere namen juist ongewijzigd blijven of volgens de erkende Nederlandse vorm worden aangepast.

Bijnaamvertaling raakt ook het vraagstuk van fictieve namen en merknamen. Voor fictie kan men kiezen voor een naam die cultureel verstaanbaar is voor de lezers, terwijl de bronnaam soms behouden blijft. Voor literatuur en media spelen ook conventies van tijdschriftredactie en publicatiebeleid een rol. In bibliotheek- en informatiewerk wordt naamvertaling vaak onderdeel van naamgeving en indexering, gericht op consistente vindbaarheid en koppeling aan autoriteitsbestanden.

Samengevat draait naamvertaling om beslissingen over wanneer een naam in de doeltaal moet worden aangepast, behouden of vertaald, met aandacht voor leesbaarheid, traditie, en consistentie in communicatie.