migrantenachtergrond

Migrantenachtergrond is een demografische aanduiding die in Nederland wordt gebruikt om personen met een migratieachtergrond te beschrijven. In de meest gebruikte definitie omvat dit: mensen die zelf in het buitenland zijn geboren (eerste generatie) en mensen die in Nederland zijn geboren met ten minste één ouder geboren buiten het land (tweede generatie). In recente CBS- en gemeentelijke statistieken kan ook gesproken worden van mensen met migrantenachtergrond als bredere categorie, maar de onderliggende variatie blijft groot.

Het begrip wordt gebruikt in beleid en onderzoek om integratie en sociaaleconomische uitkomsten te volgen: onderwijs, arbeidsmarkt, inkomen, woning, gezondheid en maatschappelijke participatie. Het is niet een descriptor van religie, cultuur of etnische herkomst, en mensen met migrantenachtergrond vormen een zeer diverse groep.

Gegevens komen uit bevolkingsregistraties en enquêtes; de categorie helpt verschillen in uitkomsten te tonen maar kent beperkingen, zoals het maskeren van subgroepen en de neiging om heterogeneouse populaties als één geheel te behandelen.

Herkomstgroepen variëren sterk; voor beleidsanalyse wordt vaak onderscheid gemaakt naar plaatsen van herkomst zoals Turkije, Marokko, Suriname, Indonesië en de Caribische landen, maar binnen elke groep bestaan grote verschillen in cultuur, migratiegeschiedenis en sociaaleconomische positie.

Terminologie en debat: de oudere term allochtoon is in gebruik afgenomen vanwege stigmatisering, en veel beleid en onderzoekers geven de voorkeur aan migrantenachtergrond of eigen specifieke subcategorieën. Er wordt gepleit voor fijnmaziger analyse op basis van land van herkomst, generatie, taal en sociaaleconomische kenmerken.