meetverschillen

Meetverschillen is de term die wordt gebruikt voor het verschil tussen twee metingen van hetzelfde object of verschijnsel. Ze komen voor bij herhaalde metingen met hetzelfde instrument, bij metingen met verschillende instrumenten, of bij metingen uitgevoerd door verschillende operators. In veel toepassingen dient het begrip om de mate van overeenstemming tussen twee meetmethoden of meetreeksen te beoordelen.

Voor twee metingen A en B is het meetverschil D = A − B. Het absolute verschil is |D|. Over een reeks metingen kan het gemiddelde verschil (de bias) worden berekend en de standaardafwijking van de verschillen geeft de variabiliteit of precisie weer. Een verschil van nul wijst op geen systematische afwijking, terwijl een niet-nul verschil wijst op bias. Het bereik waarbinnen de verschillen vallen (bijvoorbeeld de 95% grenzen) kan ook worden afgeleid uit de verdeling van de verschillen.

Om verschillen te interpreteren wordt vaak een Bland-Altman-analyse toegepast: de verschillen worden uitgezet tegen het gemiddelde van elke paar metingen, waardoor zowel bias als de grenzen van overeenstemming zichtbaar worden. Ook kan de repeatability (herhaalbaarheid) en reproduceerbaarheid (inter-procedure of inter-operator) van een meetmethode worden geëvalueerd door meerdere metingen onder verschillende omstandigheden te vergelijken.

Toepassingen van meetverschillen komen veel voor in kwaliteitscontrole, kalibratie en klinische metingen. Het inzicht in meetverschillen helpt bij het beoordelen van de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van meetmethoden en ondersteunt beslissingen die op meetresultaten rusten.