markttekorten

Markttekorten beschrijven een situatie waarin op een gegeven prijsniveau de gevraagde hoeveelheid hoger is dan de aangeboden hoeveelheid. Dit leidt tot een tekort aan goederen of diensten in de markt. In een vrije markt zullen dergelijke tekorten doorgaans inspringen via prijsstijgingen die de vraag en het aanbod dichter bij elkaar brengen. Als prijsmechanismen echter belemmerd worden door maatregelen zoals prijsplafonds, regels of officiële controles, kunnen tekorten langer aanhouden en zich op andere manieren uiten.

Oorzaken van markttekorten zijn onder meer prijsbeperkingen, monopoly- of oligopoliemacht, informatieverschillen tussen kopers en verkopers, verstoringen in de toeleveringsketen en schoksgewijze veranderingen in vraag of aanbod (bijvoorbeeld door natuurgeweld, wet- en regelgeving of importbeperkingen). Daarnaast kunnen structurele tekorten ontstaan in sectoren met langdurige capaciteitstekorten of onderinvestering.

Gevolgen van markttekorten kunnen variëren van wachttijden en rationering tot een onstane zwarte markt en inefficiënte toewijzing van middelen. Korte-termijnreacties zijn vaak hogere prijzen waar mogelijk, terwijl marktblokkades soms tot onderhandelingsdruk en creatief gebruik van alternatieve bronnen leiden.

Beleidsreacties richten zich op het herstellen van de werking van de markt of het verlichten van tekorten. Mogelijke maatregelen zijn het versoepelen van prijsbeperkingen, stimuleren van productie en import, vergroten van concurrentie, verbeteren van informatievoorziening voor kopers en verkopers, en het verbeteren van de logistieke capaciteit en voorraadbeheer. Bij structurele tekorten ligt de focus op het vergroten van langetermijnvoorziening en diversificatie van leveranciers.

Zie ook: aanbod en vraag, prijsmechanisme, schaarste, marktfalen.