maanscyclus

Maanscyclus is de maandelijkse wisseling van de maanfasen zoals waargenomen vanaf de aarde, veroorzaakt door de veranderende geometrie tussen de maan, de aarde en de zon. De cyclus wordt grotendeels bepaald door de koppeling van de maanbaan met de zonnestand en duurt ongeveer 29,53 dagen wanneer men de opeenvolgende fasen bekijkt (synodische maand).

Tijdens de maanscyclus doorloopt de maan vier hoofdfasen: Nieuwe maan (onzichtbaar of nauwelijks zichtbaar), eerste kwartier (half verlicht en zichtbaar in de avonduren), volle maan (volledig verlicht en vaak zichtbaar in de nacht) en laatste kwartier (half verlicht en zichtbaar in de vroege ochtend). Tussen deze mijlpalen veranderen de scherp afgelijnde grenzen van het verlichte oppervlak geleidelijk van 0% naar 100% en weer terug naar 0%.

Naast de synodische maand bestaan er andere maangolven, zoals de siderele maand van ongeveer 27,32 dagen, die de maanpositie ten opzichte van de sterren beschrijft. Het verschil tussen de siderele en de synodische periode ontstaat door de beweging van de aarde om de zon, waardoor de maan steeds een klein extra afstand in haar orbit moet afleggen om dezelfde fase te bereiken.

De maanscyclus heeft invloed op getijden, bijvangst van natuurlijke ritmes en historisch op kalenders en landbouwpraktijken. In de astronomie wordt de cyclus gebruikt om maankalenders en tijdmetingen te begrijpen, terwijl de waarneming van de verschillende fasen wereldwijd een lang bestaand cultureel en wetenschappelijk referentiepunt vormt.