luchtwegstenose

Luchtwegstenose is een vernauwing van de luchtweg, meestal in de larynx of trachea. De aandoening kan aangeboren zijn of verworven. Klachten variëren, maar dyspneu bij inspanning en stridor zijn kenmerkend; de ernst hangt af van de mate van lumenbeperking en de dynamiek van de stenose.

Oorzaak en lokalisatie zijn bepalend voor het klinisch beeld. Congenitale stenose kan subglottisch of laryngotracheaal zijn; verworven stenose ontstaan vooral na langdurige intubatie/beademing, trauma of ontstekingsziekten. Classificatie zoals Cotton-Myer wordt toegepast voor subglottische stenose; tracheale stenoses worden geclassificeerd naar ernst en lengte.

Pathofysiologisch leidt littekenvorming en fibrose tot permanente lumenvernauwing, soms met bijkomende zwelling. Het lumen kan dynamisch beperkt raken bij ademhaling, waardoor stridor ontstaat. Ernstige stenose kan acute ademnood of inspanningsdyspneu veroorzaken.

Diagnose is gebaseerd op anamnese en endoscopie om lokalisatie en ernst te bepalen, met CT voor anatomische details. Spirometrie met flow-volume-metingen kan een vast obstakelpatroon tonen. Beeldvorming helpt bij planning van behandeling en bij differentiële diagnose.

Behandeling is afhankelijk van locatie en severiteit. Milde stenose kan worden gevolgd of behandeld worden met herhaalde dilataties. Endoscopische opties zijn ballon- of bougiedilatatie en laser- of littekenverwijdering. Bij lange of complexe stenoses wordt chirurgie overwogen, zoals LTR of CTR met eind-tot-eind-anastomose; soms is een tijdelijke of permanente tracheostomie nodig.

Prognose varieert en restenose is mogelijk. Regelmatige follow-up is essentieel. Preventie richt zich op veilige intubatie, beperking duur van beademing en vroege extubatie om iatrogene stenose te voorkomen.