levercelbeschadiging

Levercelbeschadiging is schade aan hepatocyten, de belangrijkste levercellen, door uiteenlopende factoren. Het kan acuut optreden of chronisch ontstaan en kan leiden tot ontsteking, verminderde leverfunctie en littekenvorming (fibrose), wat uiteindelijk tot levercirrose kan leiden.

Oorzaken omvatten alcohol- en toxische leverziekten, medicijn- of voedingsmiddelgerelateerde leverbeschadiging (drug-induced liver injury), virale hepatitis (A, B, C), niet-alcoholische leverziekte (NAFLD/NASH), auto-immuunhepatitis en metabole aandoeningen zoals ijzerstapeling of Wilsons ziekte. Ook ischemische (schaad aan lever door onvoldoende bloedtoevoer) leverbeschadiging komt voor.

De onderliggende mechanismen variëren, maar algemene processen zijn onder andere oxidatieve stress, mitochondrial dysfunction, ontsteking en activatie van leverstellaatcellen die fibrose veroorzaken. Bij acuut letsel kunnen hepatocyten sterven door necrose of apoptose, wat leidt tot ontstekingsreacties en verhoging van leverenzymen in het bloed.

Klinisch kan levercelbeschadiging asymptomatisch zijn of zich uiten in vermoeidheid, misselijkheid, jaundice (geelverkleuring van huid en ogen), donkere urine en vlekkerige stoelgang. Bij vermoeden tasten artsen leverfunctieparameters af: ALT en AST (leverenzyme), ALP en GGT, spiegel van bilirubine, albumine en INR. Beeldvorming (echografie, elastografie, MRI) ondersteunt de evaluatie; leverbioptie is soms nodig om de ernst en het type letsel vast te stellen.

Behandeling is gericht op het stoppen van de blootstelling, het behandelen van de onderliggende oorzaak en symptoomgerichte zorg. Het vooruitzicht varieert sterk afhankelijk van de oorzaak en de snelheid van herkenning. Preventie omvat verantwoord medicijngebruik, vaccinaties tegen virale hepatitis en leefstijlmaatregelen ter bestrijding van NAFLD.