koppelbelasting

Koppelbelasting is een term die in Nederlandse beleids- en academische discussies wordt gebruikt om te verwijzen naar een voorgestelde of hypothetische belasting die het koppelen of samenbrengen van twee onderdelen van een economische activiteit of belastinggrondslag raakt. Omdat de term geen vaste, officiële betekenis heeft, kan koppelbelasting in verschillende contexten verschillende vormen aannemen en niet overal op dezelfde manier geïnterpreteerd worden.

De woordwaarde is afgeleid van koppel (linken, koppelen, paar) en belasting. In praktijk wordt de term gebruikt als een verzamelnaam voor ideeën die proberen te raken aan belastingheffing bij samenhangende activiteiten, enten van belastingen of het afremmen van fiscale koppelingen die tot ongewenste effecten leiden. Mogelijke invullingen zijn onder meer het heffen van een belasting op onderlinge afhankelijkheden tussen sectoren of op cross-subsidiëring, of een belasting op gezamenlijke ondernemingen en samenwerkingsverbanden die fiscaal voordeel maximaliseren. Ook kan gedacht worden aan een heffing die gekoppelde inkomsten of kosten in één tarief samenvat om administratieve transparantie en rechtvaardigheid te bevorderen.

Voordelen die vaak worden genoemd zijn het internaliseren van externe effecten, het ontmoedigen van ongewenste fiscale koppelingen en het bevorderen van eerlijke concurrentie. Nadelen zijn onder meer praktische uitvoerbaarheid en administratieve lasten, het risico op dubbele of oneerlijke belastingdruk en mogelijke prijsverhogingen voor consumenten.

Op dit moment is er geen algemeen ingevoerde koppelbelasting; de term verschijnt vooral in beleidsdebatten, theoretische artikelen en voorstellen, en functioneert vooral als conceptueel instrument in discussies over hoe belastinggrondslagen met elkaar in verband kunnen worden gebracht.