kookpuntig

Kookpuntig is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands. Letterlijk verwijst het naar het kookpunt van een stof, de temperatuur waaronder vloeistof kookt en van toestand verandert. In figuurlijke zin wordt het gebruikt om iets te beschrijven dat op het punt staat of snel ontbrandt, bijvoorbeeld een discussie die heet wordt of een situatie die snel oplaait.

Het woord is afgeleid van kookpunt en het achtervoegsel -ig, waarmee een adjectief ontstaat. Het is een neologisme en komt vooral voor in informele of creatieve taal, minder in formele vak- of wetenschappelijke teksten. Daardoor kan de interpretatie variëren en is het begrip contextafhankelijk.

Gebruik en nuance komen het duidelijkst naar voren in informele of literaire taal. Zo kan men zeggen: het debat werd kookpuntig toen de aantijgingen opstuwden, of de toon in de Kamer werd kookpuntig naarmate de tijd vorderde. In een strikt wetenschappelijke context blijft men vaak bij het vaste begrip kookpunt. Kookpuntig kan soms ook beeldend verwijzen naar een situatie die veel prikkels of temperatuursprong laat zien, bijvoorbeeld in een column of reclame om iets extra heet of fel te suggereren.

Samengevat is kookpuntig een flexibel, niet-standaard adjectief dat zowel letterlijk als figuurlijk wordt toegepast, met de nadruk op intensiteit en snelle verandering. Het is niet overal even gangbaar en roept vooral begrip op in minder formele taalgebruik. Zie ook kookpunt, temperatuur en hevigheid.