koelsysteem

Een koelsysteem is een installatie die warmte uit een ruimte of proces onttrekt en afvoert naar een andere locatie. Koelsystemen worden toegepast in gebouwen, industrie en voertuigen en opereren meestal als een gesloten kringloop met een koelmiddel.

Er bestaan verschillende typen, waaronder luchtgekoelde systemen, die warmte via een warmtewisselaar aan de buitenlucht afvoeren, en watergekoelde systemen, waarbij watercircuits de warmte aan een koelmedium afgeven. In HVAC-toepassingen, industriële koeling en computertoepassingen komen ook vloeistofkoelsystemen voor.

De werking berust op een cyclus van compressie, condensatie, expansie en verdamping. Het koelmiddel wordt door een compressor samengeperst tot hoogdrukgas, verlaat de compressor als heet gas en geeft warmte af in de condenser. Daarna wordt het onder druk verlaagd door een expansievoorziening (expansieventiel of capillaire buis), waardoor het vloeibaar en koud wordt. In de verdamper onttrekt het koelmiddel warmte aan de te koelen ruimte en verdampt het, waarna de cyclus opnieuw start.

Belangrijke onderdelen zijn de compressor, condenser, verdamper en expansieventiel, plus leidingen, warmtewisselaars en regel- en veiligheidssystemen. Moderne systemen gebruiken sensoren en besturingssoftware om prestaties en energiekosten te optimaliseren.

Toepassingen omvatten gebouwelijke klimaatregeling, industriële proceskoeling, koeling van elektronische apparatuur en auto-koelsystemen voor motoren en transmissies.

Onderhoud is essentieel: lekkages opsporen, koelmiddelniveau controleren en regelmatig druk- en temperatuurlijnen testen. Efficiëntie en milieu-impact zijn belangrijke aandachtspunten; moderne koelmiddelen hebben lagere GWP en ozonafbraakpotentieel, en regelgeving streeft naar minder schadelijke stoffen.