klimaatwaarnemingen

Klimaatwaarnemingen zijn systematische waarnemingen die het klimaat beschrijven en volgen. Ze verzamelen informatie over lange-termijnvariatie en trends in factoren zoals temperatuur, neerslag, vochtigheid en wind, evenals veranderingen in straling, de samenstelling van de atmosfeer, en oceaan- en ijsomstandigheden. De waarnemingen komen uit metingen aan het oppervlak (weerstations, hydrologie), upper-air waarnemingen (radiosondes), mariene metingen (boten en boeien) en waarnemingen op afstand (satellieten, radar).

De data dienen diverse doelen, waaronder weersvoorspellingen, klimaatmonitoring, detectie en karakterisering van trends, en evaluatie van klimaatmodellen. Ze vormen de basis voor klimaatdiensten en beleidsmaatregelen. Data worden gecodeerd, gevalideerd en vaak vrij beschikbaar gesteld via nationale en internationale netwerken. Organisaties zoals de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en GCOS coördineren standaarden en langjarige reeksen; open data en gestandaardiseerde metadata vergemakkelijken vergelijking en hergebruik.

Uitdagingen bij klimaatwaarnemingen bestaan onder meer uit geografische variatie in dekking, veranderingen in instrumentatie en de effecten van urbanisatie, evenals de noodzaak tot homogenisatie en strikte kwaliteitscontrole van lange termijnreeksen. Instrumentatie, kalibratie en onderhoud zijn duur, en het waarborgen van datatoegang over decennia heen is cruciaal voor betrouwbare analyses.

Toepassingen omvatten het volgen van wereldwijde en regionale temperatuur- en neerslagtrends, ijsbedekking en zeeniveau, en het leveren van input voor klimaatmodellen en adaptatiestrategieën. Periodieke klimaatrapporten en dashboards informeren beleidsmakers, onderzoekers en het brede publiek over het klimaat en menselijke invloeden.