kleurenruimten

Kleurenruimten zijn wiskundige modellen voor het beschrijven van kleuren. Ze geven aan hoe kleuren binnen een systeem gedefinieerd en gerangschikt zijn. Ruimten kunnen device-dependent zijn, zoals RGB en CMYK, afhankelijk van een apparaat, of device-independent, zoals XYZ en LAB, die hetzelfde kleurengebied proberen weer te geven ongeacht het toestel. In beeldbewerking en drukwerk zorgen kleurprofielen en kalibratie voor consistente weergave.

RGB-ruimten worden toegepast op digitale displays en werken additief: rood, groen en blauw mengen zich tot elke gewenste kleur. De standaard sRGB is de belangrijkste voor web en veel beeldmateriaal. Ruimten met grotere gamut zoals Adobe RGB en ProPhoto RGB bieden meer kleuren buiten sRGB, wat voordelig is bij nabewerking en druk, maar vraagt een afgestemde workflow en monitor.

CMYK-ruimte is subtractief en wordt gebruikt in drukwerk. Het bestaat uit cyaan, magenta, geel en zwart. CMYK heeft doorgaans een kleiner gamut dan RGB, waardoor sommige felgekleurde RGB-kleuren niet exact gereproduceerd kunnen worden. Omzetten tussen RGB en CMYK verlopen via ICC-profielen en soft proofing.

Device-independent ruimtes XYZ en LAB dienen als referentie. XYZ is gebaseerd op standaardwaarneming en vormt vaak uitgangspunt voor omzetting. LAB biedt een perceptueel uniforme representatie met L (helderheid) en a-, b-kleuren en wordt veel gebruikt voor kleurvergelijking en kwaliteitscontrole.

Kleurbeheer gebruikt ICC-profielen en color management systemen om kleuren tussen apparaten en media te harmoniseren. Calibratie van schermen, printerprofielen en embedding van ICC-profielen helpen bij consistente weergave, hoewel omzettingen tussen ruimten altijd tot kleurverschillen kunnen leiden.