klankomgeving

Klankomgeving is de verzamelde akoestische omstandigheden in een bepaalde ruimte op een bepaald moment. Het omvat alle hoorbare geluiden, zowel natuurlijk als door de mens veroorzaakt, en hoe deze geluiden door bewoners en bezoekers worden ervaren.

In tegenstelling tot een uitsluitend kwantitatieve focus op lawaai, benadrukt het begrip klankomgeving ook kwalitatieve aspecten zoals aangenaamheid, evenwicht, rust en informatieve waarde. Het begrip kijkt naar wat het geluid betekent voor mensen in hun dagelijkse omgeving en hoe het de beleving van een plek beïnvloedt.

Factoren die de klankomgeving bepalen zijn onder meer bronnen van geluid (verkeer, industrie, bouwwerkzaamheden, stemmen, dieren), tijd van de dag, weersomstandigheden, ruimtelijke indeling en materialen van gebouwen en oppervlakken. Daarnaast spelen perceptie en subjectieve tolerantie een rol; dezelfde geluiden kunnen in de ene context als prettig worden ervaren en in een andere als storend.

Meting en evaluatie combineren objectieve geluidmetingen met kwalitatieve beoordelingen van geluidkwaliteit. Gebruikelijke meetwaarden zijn geluidniveau’s zoals LAeq en Lden, maar aandacht voor beleving en gezondheid leidt tot kwalitatieve analyse van geluidkleur, fluctuatie en herkenning van geluidbronnen.

Toepassingen van klankomgevingskunde omvatten stedenbouw en architectuur gericht op het verbeteren van de leefomgeving: ontwerpen van rustige zones, geluidsreductie maatregelen, groen en water als dempende elementen, en verkeersplanning die de geluidbelasting beheersbaar houdt.

Verbanden met beleid: Europese en nationale geluidswetgeving streeft naar aanvaardbare klankomgevingen, mede door normen en richtlijnen voor zowel meetbare geluidbelasting als beleving. Verwante concepten zijn soundscape en psychoacoustiek.