ijzerbindingscapaciteit

Ijzerbindingscapaciteit is een klinische parameter die de capaciteit van het bloedplasma beschrijft om ijzer te binden aan transporteiwitten, voornamelijk transferrine. In de praktijk wordt vaak gesproken van total iron-binding capacity (TIBC). Het geeft een indirect beeld van de concentratie en beschikbaarheid van transferrine en is een hulpmiddel bij de beoordeling van ijzerstatus en anemie.

De ijzerbindingscapaciteit omvat de hoeveelheid ijzer die nog niet gebonden is (UIBC, unsaturated iron-binding capacity) plus het reeds gebonden ijzer, zodat TIBC kan worden gezien als de maximale hoeveelheid ijzer die het bloed kan binden. TIBC kan direct in laboratoriumtesten worden gemeten of berekend worden uit de transferrineconcentratie. De verhouding tussen serumijzer en TIBC bepaalt de ijzerverzadiging (transferrineverzadiging).

Klinisch is een hoge TIBC typisch bij ijzerdeficiëntie, bij situaties met verhoogde transferrineproductie (bijvoorbeeld zwangerschap) of voedingstekorten. Een lage TIBC wordt vaker gezien bij ontstekingsreacties, chronische leverziekten, nefrotisch syndroom en malnutritie. TIBC is daarom slechts één onderdeel van een breed ijzerdiagnostisch profiel.

Interpretatie vereist context: ferritinewaarden en klinische bevindingen spelen een cruciale rol. Ferritine geeft doorgaans de ijzervoorraad weer, terwijl ontstekingsreacties de interpretatie van TIBC kunnen beïnvloeden. Samen met serumijzer en ferritine helpt TIBC bij het onderscheid tussen ijzerdeficiëntie en anemie van chronische ziekte.