serumijzer

Serumijzer is de hoeveelheid ijzer die in het bloed in circulatie is gebonden aan transferrine, een transporteiwit. Het geeft een momentopname van het ijzertransport in het lichaam en is een van de diagnostische parameters voor ijzerstatus. Serumijzer vertoont een diurnaal verloop en kan na een maaltijd tijdelijk dalen. Referentiewaarden variëren per laboratorium, maar een veel gebruikte range voor volwassenen ligt grofweg tussen 10 en 30 micromol per liter (ongeveer 55–170 microgram per deciliter).

Interpretatie van serumijzer gebeurt meestal in combinatie met andere ijzerindicatoren, zoals ferritine en transferrine­saturatie (TSAT) of totale ijzerbindende capaciteit (TIBC). Een laag serumijzer met lage TSAT en lage ferritine suggereert meestal ijzerdeficiëntie. Bij ontstekingen kan ferritine verhoogd zijn ondanks een laag serumijzer, omdat ferritine ook een acute-fase-reactant is. Een hoog serumijzer met hoge TSAT kan wijzen op ijzeroverbelasting, bijvoorbeeld bij hemochromatose, of op andere aandoeningen zoals leverziekten.

Metingen en preanalytiek: serumijzer wordt doorgaans gemeten met colorimetrische of atoomabsorptiemethoden. Voor comparabele resultaten is het vaak handig om de meting in de ochtend of nuchter uit te voeren. Voeding, ijzersupplementen en medicatie kunnen de uitslag beïnvloeden; bij afwijkende waarden kan herhaling of evaluatie met aanvullende tests worden aanbevolen.

Klinisch doel en beperkingen: serumijzer is nuttig bij de evaluatie van ijzergerelateerde bloedarmoede en bij het monitoren van ijzertherapie. Het ligt in een bredere context waar ferritine, TSAT/TIBC en klinische factoren bij betrokken zijn; alleen op zichzelf biedt serumijzer geen volledige diagnose.