identiteitsdeel

Identiteitsdeel is een term die in Nederlandse wetenschappelijke literatuur wordt gebruikt om een facet of component van iemands of iets identiteit aan te duiden die in een specifieke context centraal staat. Het legt de nadruk op de onderdelen van identiteit in plaats van op het geheel.

Etymologie en bereik: het woord is opgebouwd uit identiteits- en deel en komt voor in disciplines als sociologie, antropologie, psycholinguïstiek en marketing. Het is geen vaste technische term in alle vakgebieden, maar wordt gehanteerd om aan te geven welke aspecten van identiteit in een bepaalde situatie opvallen of worden ingezet voor identificatie, en kan zowel stabiliteit als verandering in identiteit beschrijven.

Context en kenmerken: een identiteitsdeel kan een sociaal gecategoriseerde identiteit raken (nationaliteit, gender), een cultuur- of subcultuurkenmerk, of een merk- of productidentiteit. In tegenstelling tot bredere termen als identiteitskenmerk of identiteit zelf, benadrukt identiteitsdeel welke aspecten in een setting relevant zijn en hoe zij worden ingezet voor identificatie. Het kan tijdelijk of langlopend zijn en afhankelijk van context variëren.

Voorbeelden: in sociologisch onderzoek kan een identiteitsdeel het genderidentiteitsdeel zijn dat iemand oproept in een werkomgeving; in marketing kan het identiteitsdeel het merkverhaal of de visuele identiteit van een product zijn die consumenten aan het merk koppelen.

Kritiek en beperkingen: omdat identiteitsdelen sterk context- en interpretatieafhankelijk zijn, is de meetbaarheid beperkt en bestaat er een risico op essentialisme. Het begrip is vooral bruikbaar als analytisch hulpmiddel bij descriptieve analyse van identiteit, eerder dan als objectieve eigenschap.

Zie ook: identiteit, identiteitskenmerk, zelfconcept, identiteitspolitiek, identiteitsbewijs.