houtblokdruk

Houtblokdruk is een reliefdruktechniek waarbij een afbeelding in een blok hout wordt uitgesneden. De niet-gegraveerde delen vormen de drukvlak, terwijl de verheven delen inkt opnemen en op papier, textiel of een ander drageroppervlak worden afgedrukt. Het resultaat is een beeld met duidelijke lijnen en een handgemaakt karakter.

Historisch gezien kent houtblokdruk een lange historie, vooral in Oost-Azië waar het werd toegepast voor boekillustraties en religieuze afbeeldingen. In Europa ontwikkelde de techniek zich in de late middeleeuwen en renaissance voor illustraties in handgeschreven en gedrukte boeken. In Japan bereikte houtblokdruk tijdens de ukiyo-e-prentkunst een hoog niveau, met complexe, vaak kleurrijke beelden die werden opgebouwd uit meerdere blokken. In de 19e en 20e eeuw kende de techniek ook hernieuwde belangstelling in westerse kunst als volwaardige kunstvorm.

Techniek: een ontwerp kan eerst op papier worden gemaakt en daarna op het block worden overgebracht. Met scherpe gutsen carveert de kunstenaar de delen die niet gedrukt moeten worden, zodat alleen de afbeelding verheven blijft. Inkt wordt op deze vlakke oppervlakken aangebracht en overtollige inkt verwijderd. De afdruk gebeurt met een drukpers of door handmatige druk met een baren of wrijvende beweging, waarna het blok op papier of doek wordt gelegd en afgedrukt.

Materialen en varianten: blokken bestaan vaak uit hardhout zoals kers of noten, maar andere houtsoorten worden ook gebruikt. Inkt kan op water- of oliebasis zijn en meerdere blokken kunnen voor verschillende kleuren worden ingezet. Edities zijn doorgaans genummerd en gesigneerd.

Toepassingen: houtblokdruk wordt toegepast in kunstdrukken, illustraties en textielprinten, en blijft een belangrijke methode voor artistieke afdrukken en reproducties.