hormoonvervangende

Het begrip hormoonvervangende verwijst naar behandelingen die ontbrekende of tekortkomende hormoonspiegels in het lichaam proberen te herstellen. In de geneeskunde wordt vaak gesproken van hormoonvervangende therapie (HVT). Het doel is symptomatische verlichting, het behoud van fysiologische functies en het voorkomen van complicaties door een hormonale tekortkoming. De toepassing varieert afhankelijk van het hormoon en de klinische situatie.

Toepassingsgebieden en vormen: De therapie omvat onder meer oestrogeen-progestageen substitutie bij menopauzeklachten, testosteronvervanging bij hypogonadisme, en schildklierhormoonvervanging bij hypothyreoïdie. Toedieningsroutes variëren van orale tabletten tot transdermale pleisters of gels, injecties en implantaten.

Werkingsprincipe: Hormoonvervangende behandelingen streven naar het handhaven of herstellen van normale hormoonspiegels, zodat essentiële lichaamsfuncties behouden blijven en symptomen afnemen. Regelmatige monitoring helpt bij het beperken van bijwerkingen en het afstellen van de dosering.

Veiligheid en monitoring: De therapie brengt risico's met zich mee die afhankelijk zijn van het hormoon en de patiënt, zoals trombose bij estrogenen, cardiovasculaire risico's en mogelijke kankergerelateerde risico's bij bepaalde combinaties. Bij schildklierhormoonvervanging worden TSH en vrije T4 regelmatig gecontroleerd; HRT vereist symptoom- en laboratoriummonitoring. Contra-indicaties omvatten actieve hormoonafhankelijke kanker en lever- of hartkwalen.