herdenkingsbeeld

Een herdenkingsbeeld is een sculpturaal kunstwerk dat is opgericht ter nagedachtenis aan een persoon, een gebeurtenis of een groep die betekenis heeft gehad voor een gemeenschap. Vaak is het een standbeeld of borstbeeld op een sokkel in een openbare ruimte zoals een plein, straat of park. Soms maakt het onderdeel uit van een groter gedenkteken, maar de term kan ook verwijzen naar beelden in combinatie met andere vormen van herdenking.

Doel en functie: het dient als herinnering, eerbetoon en educatie over een gebeurtenis of persoon en draagt bij aan de publieke herinneringscultuur en identiteit van een gemeenschap.

Ontwerp en realisatie: initiatief kan uitgaan van gemeenten, maatschappelijke organisaties of nabestaanden. Een ontwerp wordt doorgaans uitgevoerd door een beeldhouwer of kunstenaar, in samenspraak met erfgoeddeskundigen. Financiering komt vaak uit gemeentelijke budgetten, fondsen en sponsors. Het proces houdt rekening met historische context en gevoeligheden rond representatie.

Plaatsing en beheer: herdenkingsbeelden staan meestal op een sokkel in het openbaar en vereisen vergunningen en onderhoud door de beheerder van de ruimte.

Erfgoed en juridische aspecten: afhankelijk van de jurisdictie kan een herdenkingsbeeld beschermd erfgoed zijn, zoals een gemeentelijk of rijksmonument, wat invloed heeft op onderhoud en wijzigingen. Discussies over representatie, koloniale en historische kwesties komen voor en kunnen leiden tot heroverweging, verplaatsing of aanpassing.

Verschil met andere termen: een herdenkingsbeeld is doorgaans een beeldhouwwerk; een gedenkteken kan ook een inscriptie, plaquette of een minder letterlijk monument zijn zonder beeld. In de omgangstaal verwijst men vaak naar beelden die herinneren.