hartweefsel

Hartweefsel, ook wel myocardium genoemd, is het gespierde weefsel van het hart. Het bestaat uit cardiomyocyten die samen een stevig, ritmisch pompsysteem vormen. Het myocardium ligt tussen het endocardium aan de binnenzijde en het epicardium aan de buitenzijde en vormt de wanden van de kamers en boezems.

Cardiomyocyten zijn korter dan skeletspiercellen, vertakken meestal en bevatten meestal één centrale kern. Ze zijn bandvormig en laten sarcomeren zien, waardoor het hart een gestreept uiterlijk heeft. Tussen de cellen bevinden zich intercalated discs met gap junctions en desmosomen, die elektrische synchronisatie en mechanische cohesie mogelijk maken. Het weefsel bevat veel mitochondriën en een uitgebreid netwerk van capillairen, wat essentieel is voor de hoge ATP-behoefte tijdens voortdurende contracties.

Het myocardium zorgt voor de pompfunctie van het hart. Contracties worden geregeld door het hartgeleidingssysteem met de sinusknoop, de atrioventriculaire knoop, de bundel van His en Purkinje-vezels. Pacemakercellen genereren impulsen en de gap junctions maken snelle verspreiding mogelijk. Calcium speelt een centrale rol bij de samentrekking via calcium-induceerde calcium release.

Verdeling en regulatie: hartweefsel werkt hoofdzakelijk aerobe en is daarom rijk aan mitochondriën en zuurstofafhankelijk. De belangrijkste brandstoffen zijn vetzuren en glucose. Het is grotendeels autonoom aangestuurd: het sympathische zenuwstelsel verhoogt toon en contractiekracht, het parasympathische via de nervus vagus verlaagt de hartslag.

Ontwikkeling en pathologie: myocardium ontstaat uit cardiogeen mesoderm in de primitieve hartbuis en wordt geleverd door de kransslagaders. De regeneratie is beperkt; bij myocardinfarct verdwijnt spierweefsel en ontstaat littekenweefsel, wat kan leiden tot hartfalen en aritmieën.