geëxecuteerd

Geëxecuteerd is het voltooid deelwoord van het werkwoord executeren. In het Nederlands verwijst het meestal naar het uitvoeren van een doodvonnis of straf, namelijk iemand die door de staat is gedood als gevolg van een vonnis. In bredere zin kan het ook figuurlijk betekenen dat een taak of bevel is uitgevoerd, maar in de dagelijkse praktijk ligt de nadruk vaak op een strafrechtelijke context.

De term stamt af van het Franse executer en bereikte via het Latijn en andere talen de Nederlandse taal. In hedendaags Nederlands wordt executeren vooral in juridische, historische en rapporterende taal gebruikt. Het woord geeft aan dat de handeling voltooid is; synoniemen zijn bijvoorbeeld uitvoeren of ten uitvoer brengen, maar deze woorden hebben vaak een minder specifieke juridische lading. Geëxecuteerd wordt vaak aangetroffen in historische geschriften, krantenverslagen en rechtsdossiers.

Historisch en hedendaags contextueel gebruik: in veel westerse landen is de doodstraf afgenomen of verboden voor gewone delicten, waardoor de term vooral in historische context verschijnt. In landen waar de doodstraf nog (gedeeltelijk) voorkomt, verwijst geëxecuteerd naar de daadwerkelijke uitvoering van het vonnis. In de Nederlandse context is de doodstraf afgeschaft; de term komt vooral voor in historische verslaggeving of bij discussies over straffen en strafrecht. Het concept blijft daarom een gerichte term die in moderne debatten meestal aan de historisch-juridische context is gebonden.