gezelschapsspellen

Gezelschapsspellen zijn spellen die vooral ontworpen zijn om sociale interactie tussen spelers te stimuleren. Ze worden doorgaans met meerdere spelers gespeeld op een tafel of vergelijkbaar speeloppervlak, met duidelijke regels en een beoogd doel zoals het behalen van punten, het voltooien van opdrachten of het samenwerken tegen het spel. Gezelschapsspellen omvatten bordspellen, kaartspellen, dobbelspellen en partyspellen, en variëren sterk in thema, moeilijkheidsgraad en speelduur. Ze kunnen coöperatief zijn, competitief, of semi-coöperatief.

Veel gezelschapsspellen gebruiken fysieke components zoals speelborden, kaarten, pionnen en dobbelstenen, maar er bestaan ook spellen die uitsluitend met kaarten of met een digitaal apparaat gespeeld worden. Mechanismen die vaak voorkomen zijn onder andere resource management, set collection, worker placement, drafting, bluffing, deduction, en memory. De nadruk ligt vaak op interactie tussen spelers en sociale vaardigheden zoals planning, onderhandelen en communicatie, hoewel er ook spellen bestaan die puur speltechnische of puzzelachtige uitdagingen bieden.

De wortels van gezelschapsspellen liggen in oude spellen zoals backgammon en domino, maar de moderne bordspellencultuur ontluikt vooral in de tweede helft van de twintigste eeuw. Een wereldwijde golf van innovatie in de jaren negentig tot nu bracht onder meer de zogenaamde Eurogames met focus op strak spel en weinig gelukselementen. In de afgelopen decennia is de populariteit wereldwijd gegroeid, mede dankzij onafhankelijke ontwerpers, gevarieerde thema’s en het bestaan van spelcafés, clubs en exposities.

In Nederland en Vlaanderen is de belangstelling voor gezelschapsspellen aanzienlijk; gezinnen, vrienden en onderwijsinstellingen maken er regelmatig gebruik van. De spellen variëren van eenvoudige, snelle spellen tot langgerekte strategie- en puzzelervaringen. Winkels en evenementen organiseren speelmiddagen en -avonden, en online communities dragen bij aan de toegankelijkheid en de selectie. Daarnaast zijn educatieve spellen en coöperatieve spellen steeds vaker populair als middel voor leren en teamontwikkeling.