gewrichtsoppervlak

Gewrichtsoppervlak, ook wel articular oppervlak genoemd, is het oppervlak van een bot dat in een gewricht contact maakt met het oppervlak van een ander bot. Bij de meeste gewrichten in het menselijk lichaam is dit oppervlak bedekt met articular kraakbeen, meestal hyalijn kraakbeen, dat een glad en relatief slijtvast contact mogelijk maakt tijdens beweging. Onder dit kraakbeen ligt het subchondrale bot en een laagje synoviaal membraan en vloeistof dat smering en voeding mogelijk maakt.

De geometrie van de gewrichtsoppervlakken, zoals convexiteit en concavititeit, bepaalt de congruentie en de bewegingsruimte van het gewricht. Het kraakbeen fungeert als een veerkrachtige, slijtvrije laag die compressie verdeelt en wrijving vermindert, terwijl voeding en metabolisme van de cellen via diffusie uit de synoviale vloeistof komen, aangezien kraakbeen zelf geen bloedvaten bevat.

Sommige gewrichten bevatten aanvullende fibrocartilagineuze structuren, zoals menisci in de knie of een discus in het kaak- of schoudergewricht, die extra contactoppervlak en schokdemping bieden en de verdeling van krachten verbeteren. De oppervlakken kunnen bovendien variëren in dikte en ruwheid afhankelijk van locatie en belastingen.

Beschadiging van het gewrichtsoppervlak, bijvoorbeeld door trauma of degeneratieve aandoeningen zoals osteoartritis, kan leiden tot pijn, vermindering van beweging en verslechterde gewrichtsfunctie. Omdat kraakbeen weinig geneest, is de behandeling gericht op pijnstilling, behoud van functie en, bij ernstige schade, chirurgische reconstructie of vervanging van het gewricht.