geletterdheid

Geletterdheid is het vermogen om geschreven taal te begrijpen, te interpreteren en te gebruiken in alledaagse en maatschappelijke situaties. In de Nederlandse en Vlaamse context verwijst geletterdheid naar lezen en schrijven, maar ook naar het werken met informatie en het kunnen afleiden van betekenissen uit teksten. Tegenwoordig omvat geletterdheid bovendien digitale competenties en media- en informatievaardigheden.

Binnen onderwijs- en arbeidsmarktbeleid is geletterdheid een kerndomein. Kinderen ontwikkelen basislees- en schrijfvaardigheid op jonge leeftijd; volwassenen richten zich op functionele geletterdheid zodat men volwaardig kan deelnemen aan werk en samenleving. Internationale onderzoeken meten geletterdheid op verschillende leeftijden: PISA en PIRLS bij jongeren, PIAAC bij volwassenen.

Geletterdheid kent verschillende vormen. Functionele geletterdheid verwijst naar het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren met teksten en cijfers; digitale geletterdheid gaat over zoeken, beoordelen en gebruiken van informatie via digitale middelen. Media- en informatiegeletterdheid richten zich op kritisch kijken naar bronnen en het herkennen van misinformatie.

Geletterdheid is van belang voor gelijke kansen. Een hoge geletterdheid vergroot de kansen op onderwijs, werk en actieve participatie in de samenleving. Maar oudere volwassenen, mensen met een lagere sociaal-economische status of een migratieachtergrond lopen meer risico op lage geletterdheid, wat kansenongelijkheid in de hand werkt.

Beleid en praktijk richten zich op vroeg- en volwassenenonderwijs, leesbevordering en digitale vaardigheidsprogramma's. Door vroeg te investeren in geletterdheid en breedbandige digitale vaardigheden kunnen onderwijsinstellingen, gemeenten en werkgevers burgerschap en economische ontwikkeling ondersteunen.