gelaagd

Gelaagd is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iets is opgebouwd uit of verdeeld in meerdere lagen. Het duidt op een structuur waarin de afzonderlijke lagen in een bepaalde volgorde voorkomen en elkaar kunnen beïnvloeden. Het woord wordt breed toegepast, van natuurwetenschappen tot bouw en biologie, en omvat zowel natuurlijke als door mensen gemaakte systemen.

In de geologie verwijst gelaagdheid doorgaans naar gesteenten die bestaan uit opeenvolgende sedimentlagen. Deze lagen kunnen verschillen in samenstelling of textuur en vormen zo de basis voor stratigrafie. Het termbeeld komt ook voor in de beschrijving van gesteenten die door menselijke activiteit gealterd zijn, zoals in geotechnische contexten waarbij de oriëntatie van lagen van belang is voor sterkte en doorlaatbaarheid.

In de biologie wordt gelaagdheid toegepast bij epitheelweefsels, bijvoorbeeld bij gelaagd epitheel zoals stratified squamous epitheel. De term geeft aan dat meerdere cellagen aanwezig zijn, wat samenhangt met functies als bescherming en slijtvastheid.

In de materiaalkunde en techniek verwijst gelaagde structuur naar materialen samengesteld uit meerdere lagen met verschillende eigenschappen, zoals laminaten of gelamineerde glasproducten. Die opbouw kan sterkte, stijfheid, warmte- of geluiddemping verbeteren en wordt veel toegepast in bouw, luchtvaart en consumentenelektronica.

Het woord is afgeleid van laag, het Nederlandse woord voor een duidelijke horizontale scheiding of niveau, met het achtervoegsel -d; het wordt vaak als participiumvorm gebruikt in samenstellingen.