geheugenorganisatie

Geheugenorganisatie verwijst naar de manier waarop informatie in het geheugen georganiseerd is, opgeslagen wordt en opgehaald kan worden. De term kan zowel verwijzen naar cognitieve processen bij mensen als naar de structuur van computersystemen.

In de cognitieve zin gaat geheugenorganisatie over hoe informatie wordt gecodeerd, opgeslagen en terug opgeroepen. Men onderscheid kortetermijn-werkgeheugen en langetermijngeheugen. Langetermijngeheugen omvat expliciete (declaratieve) kennis, onderverdeeld in episodisch geheugen (ervaringen) en semantisch geheugen (feiten en betekenissen), en impliciete (non-declaratieve) geheugen zoals procedures, conditionering en priming. Organisatie ontstaat via encodingstrategieën, consolidatie (waaronder slaap) en retrieval cues. Mechanismen zoals chunking, clustering en associatieve netwerken, samen met geheugenstructuren als de hippocampus en prefrontale cortex, ondersteunen opslag en retrieval. Vergeten wordt beïnvloed door interferentie en veroudering; training en herhaald ophalen kunnen retention verbeteren.

In de computerwetenschap verwijst geheugenorganisatie naar de indeling van geheugen in lagen: registers, cache, hoofdgeheugen (RAM) en secundair geheugen. Belangrijke concepten zijn het geheugenhiërarchieprincipe, virtueel geheugen, paging en segmentatie, geheugenbeheertechnieken en caching. Locatiepatronen van referenties en coherentie tussen caches beïnvloeden prestaties en betrouwbaarheid.

Zie ook: geheugen, cognitieve psychologie, neurowetenschap, computerarchitectuur.