gedwongen

Gedwongen is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en deelwoord van het werkwoord dwingen. Het betekent 'onder dwang', 'verplicht' of 'niet uit vrije wil'. In zinsbouw kan het attributief voorkomen, zoals in een gedwongen beslissing, of predicatief, zoals iemand wordt gedwongen te betalen. Het woord is afgeleid van dwang, wat druk of verplichting betekent.

In gebruik verwijst gedwongen naar handelingen of omstandigheden die onder druk plaatsvinden of waar iemand geen keuzevrijheid bij heeft. Een prototypisch voorbeeld is een gedwongen huwelijk, een term die vaak voorkomt in discussies over mensenrechten, gendergelijkheid en bescherming tegen uitbuiting. Het begrip verschijnt ook in andere contexten, zoals gedwongen arbeid, wat verwijst naar arbeid onder dwang of zonder vrije toestemming, en in termen als gedwongen prostitutie of gedwongen verplaatsing. In al deze gevallen gaat het om acties of situaties waarbij de vrije wil van betrokken personen beperkt is.

Het onderscheid tussen gedwongen en vrijwillig is belangrijk in ethische, juridische en sociale discussies. Juridische systemen proberen dwang te bestrijden door wetten en handhaving die dwang, uitbuiting en mensenhandel moeten ontmoedigen en strafbaar stellen. In menselijke relaties en arbeidsverhoudingen wordt aandacht besteed aan het identificeren van signalen van dwang en aan het bevorderen van vormen van vrijwillige toestemming en autonomie.

Zie ook: dwang, coercie, mensenrechten, mensenhandel. Gedwongen verwijst altijd naar een toestand waarin keuzevrijheid beperkt of afwezig is door externe druk of verplichting.