gedragsdoelen

Gedragsdoelen zijn concrete, observeerbare doelen die aangeven welke gedragingen een persoon in een specifieke situatie en tijdsperiode moet vertonen of vermijden. Ze worden veel gebruikt in onderwijs, zorg en begeleiding om gedrag te sturen, interventies te plannen en voortgang te evalueren.

Kenmerken en werkwijze

Gedragsdoelen zijn vaak SMART: Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar of haalbaar, Realistisch en Tijdsgebonden. Ze beschrijven duidelijke criteria voor succes, de context waarin het gedrag geldt en hoe vaak of hoe lang het gedrag moet worden vertoond. Doelen worden meestal opgesteld in samenspraak met betrokkenen zoals leerlingen, cliënten, ouders, leraren of zorgverleners, met aandacht voor respect voor autonomie en waardigheid.

Formulering en toepassing

Een goed geformuleerd gedragsdoel geeft aan wat de gewenste gedraging is, wanneer, waar en met welke mate. Voorbeelden zijn: “De leerling meldt zich op tijd aan en heeft het lesmateriaal bij zich in 9 van de 10 lessen gedurende vier weken,” of “De cliënt toont dagelijks twee ademhalingsoefeningen tijdens stressmomenten, gedurende twee weken.” Gedragsdoelen dienen gericht te zijn op positief gewenst gedrag en niet op straf of taal die stigmatiserend kan zijn.

Monitoring en evaluatie

Voortgang wordt gemeten door observaties, logboeken of digitale monitoring en geëvalueerd in regelmatige controles. Bij insufficient voortgang kunnen doelen worden bijgesteld of aanvullende interventies worden ingezet. Gedragsdoelen vormen zo een instrument voor gerichte begeleiding en verantwoorde besluitvorming in ondersteuningssettings.