fosfaatbinders

Fosfaatbinders zijn stoffen die in de gastro-intestinale tractus fosfaat binden en zo verhinderen dat het wordt opgenomen. Door de vorming van onoplosbare complexen wordt fosfaat via de feces uit het lichaam verwijderd. Ze worden toegepast om het fosfaatgehalte in het bloed te beheersen en zo bot- en cardiovasculaire complicaties te verminderen.

Mechanisme en werking

Fosfaatbinders werken in de darm door fosfaat te geleiden naar onoplosbare verbindingen die niet door de darmwand worden opgenomen. Het effect is afhankelijk van de dosis, de kooktijd van de maaltijd en de vrije fosfaatinname. Ze verminderen de intestinale absorptie van fosfaat, wat leidt tot lagere serumfosfaatconcentraties.

Toepassingen

In de gezondheidszorg worden fosfaatbinders vooral gebruikt bij personen met chronische nierziekte (CKD) die dialyse ondergaan of ernstige hyperfosfatemie hebben. Doel is het voorkomen van botontkalking en vasculaire verkalking. In de dierhouderij en diergeneeskunde worden fosfaatbinders aan voer toegevoegd om fosfaatuitputting te beheersen, de calcium-fosfaatbalans te verbeteren en de milieu-impact van mest te verminderen.

Typen en verschillen

Calciumbinders zoals calciumcarbonaat en calciumacetaat zijn veelgebruikt maar kunnen hypercalciëmie veroorzaken. Niet-calcium binders zoals sevelamer (hydrochloride of carbonate), lanthaancarbonaat, ferric citrate en sucroferric oxyhydroxide worden ingezet wanneer calciumongevoeligheid of hypercalciëmie een bezwaar vormt. Aluminiumbinders bestaan maar worden vanwege toxiciteitsrisico’s minder gebruikt.

Veiligheid en interacties

Veelvoorkomende bijwerkingen zijn maag- en buikklachten, obstipatie en misselijkheid. Calciumbinders kunnen hypercalciëmie veroorzaken; niet-calcium binders hebben doorgaans minder invloed op calcium maar kunnen andere mineralen en geneesmiddelen beïnvloeden. Binders kunnen de absorptie van andere medicijnen aantasten; ruim tussen de toediening en andere medicijnen plannen is vaak aanbevolen.

Zie ook

Hyperfosfatemie, chronische nierziekte, calcium-fosfaatbalans, voedingssupplementen.