fecundabiliteit

Fecundabiliteit, ook wel fecundability genoemd, verwijst naar de kans op zwangerschap in een enkele menstruatiecyclus bij koppels die actief proberen zwanger te raken zonder anticonceptie. Het is een maat voor de korte termijn kans op conceptie en maakt deel uit van het bredere begrip tijd tot conceptie (time to pregnancy).

In studies wordt de per-cyclus kans meestal prospectief gemeten in cohortonderzoeken waarbij koppels meerdere cycli worden gevolgd. De kans per cyclus kan worden uitgedrukt als een proportie of via modellen die rekening houden met de tijd tot conceptie. Waarden variëren afhankelijk van leeftijd en populatie; bij jonge koppels die regelmatig gemeenschap hebben en zonder ernstige gezondheidsproblemen ligt de kans per cyclus doorgaans tussen ongeveer 15 en 25 procent. De kans neemt af met de leeftijd; bij vrouwen tussen 35 en 39 jaar is deze vaak lager en bij 40 jaar en ouder kan de per-cyclus kans aanzienlijk lager liggen.

Factoren die fecundabiliteit beïnvloeden zijn onder meer de leeftijd van de vrouw (ouder worden verlaagt de kans per cyclus), algemene gezondheid en BMI, roken en alcoholgebruik, chronische aandoeningen zoals endometriose of polycysteus-ovariumsyndroom, en mannelijke factoren zoals zaadkwaliteit. Ook de frequentie en timing van geslachtsgemeenschap ten opzichte van de ovulatie spelen een rol, evenals blootstelling aan omgeving en seksuele gezondheid.

Klinisch is fecundabiliteit relevant voor advies over voortplanting en interpretatie van tijd tot conceptie. Veelal wordt onvruchtbaarheid gedefinieerd als het niet verwekken van een zwangerschap na ongeveer 12 maanden regelmatig geprobeerd hebben (en eerder bij hogere leeftijd). Fecundabiliteitsstudies helpen bij het interpreteren van individuele kansen en bij het vergelijken van populaties.